Ngành thiết kế kiến trúc và nội thất đang chứng kiến một sự chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng bền vững, tập trung hoàn toàn vào mục tiêu thân thiện với môi trường. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và tài nguyên ngày càng khan hiếm, thiết kế bền vững đã trở thành một xu hướng tất yếu, không chỉ trên thế giới mà còn tại Việt Nam. Hãy cùng Archidzz tìm hiểu sâu hơn về kiến trúc bền vững, những nguyên tắc cốt lõi, cách áp dụng vào thực tế tại Việt Nam và lợi ích của xu hướng này nếu bạn cũng đang quan tâm đến một xu hướng đang nở rộ mạnh mẽ trong ngành Thiết kế Nội thất – Kiến trúc.
1. Thiết kế Nội thất – Kiến trúc bền vững là gì?
Thiết kế nội thất – kiến trúc bền vững (Sustainable Design) là phương pháp tiếp cận nhằm tạo ra không gian sống và làm việc hài hòa với môi trường, tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Mục tiêu chính của các thiết kế bền vững không chỉ nằm ở việc xây dựng công trình mang tính thẩm mỹ, mà còn ở việc duy trì tính bền vững trong suốt vòng đời của nó, bao gồm giai đoạn thiết kế, xây dựng, vận hành, và tái chế sau khi không còn sử dụng; đồng thời tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên như năng lượng, nước và vật liệu xây dựng.
Phong cách này không chỉ áp dụng cho các công trình lớn như tòa nhà thương mại, khu đô thị mà còn phổ biến trong thiết kế nội thất nhà ở, văn phòng, hoặc không gian công cộng.
Một số đặc điểm chính của thiết kế bền vững bao gồm:
- Sử dụng vật liệu tái chế và thân thiện với môi trường: Vật liệu được chọn lọc để giảm thiểu rác thải và độc hại.
- Tối ưu hóa ánh sáng và thông gió tự nhiên: Giúp giảm phụ thuộc vào điện năng và tăng cường chất lượng không khí.
- Kết hợp không gian xanh: Tạo sự kết nối giữa con người và thiên nhiên, mang lại lợi ích về sức khỏe và tinh thần.
- Tích hợp công nghệ xanh: Như hệ thống năng lượng mặt trời hoặc thu gom nước mưa để tái sử dụng.
Trong bối cảnh môi trường toàn cầu đang chịu nhiều áp lực, thiết kế nội thất và kiến trúc bền vững không chỉ mang ý nghĩa bảo vệ môi trường mà còn giúp nâng cao chất lượng cuộc sống, tiết kiệm chi phí và tăng giá trị cho các công trình.
2. Năm nguyên tắc cơ bản trong thiết kế nội thất – kiến trúc bền vững
Để đạt được mục tiêu bền vững, các kiến trúc sư và nhà thiết kế nội thất thường tuân thủ năm nguyên tắc cơ bản sau:
2.1. Tiết kiệm năng lượng
Một công trình bền vững cần giảm thiểu sự phụ thuộc vào năng lượng không tái tạo. Điều này được thực hiện thông qua:
- Thiết kế tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên.
- Sử dụng hệ thống năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, gió, hoặc địa nhiệt.
- Tích hợp hệ thống cách nhiệt hiệu quả.
2.2. Sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường
Các vật liệu như gỗ tái chế, tre, hoặc các vật liệu không chứa hóa chất độc hại được ưu tiên sử dụng. Ngoài ra, việc chọn nguồn cung ứng vật liệu từ địa phương cũng góp phần giảm lượng khí thải carbon do vận chuyển.
2.3. Bảo tồn tài nguyên nước
Các thiết kế bền vững thường tích hợp hệ thống thu gom nước mưa, tái sử dụng nước thải hoặc áp dụng các thiết bị tiết kiệm nước.
2.4. Thiết kế hòa hợp với môi trường tự nhiên
Công trình được xây dựng sao cho ít tác động nhất đến hệ sinh thái hiện có. Điều này bao gồm việc giữ lại thảm thực vật tự nhiên, bảo tồn đất và tránh xây dựng trên các khu vực dễ bị xói mòn.
2.5. Tập trung vào sức khỏe con người
Không gian sống và làm việc cần đảm bảo thông thoáng, ánh sáng đầy đủ và sử dụng các vật liệu không gây hại cho sức khỏe người dùng.
3. Cách áp dụng thiết kế bền vững trong thiết kế nhà ở
Thiết kế nhà ở bền vững không chỉ mang lại lợi ích cho môi trường mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống của gia đình bạn. Để áp dụng các yếu tố bền vững trong thiết kế nhà ở, bạn cần đảm bảo được những yêu cầu cơ bản của phong cách thiết kế bền vững, đồng thời đưa vào những yếu tố về phong cách, sở thích, đặc điểm mang tính cá nhân mà bạn yêu thích. Dưới đây là một số cách áp dụng phổ biến:
Sử dụng năng lượng hiệu quả:
- Thiết kế mái nhà xanh giúp cách nhiệt và cung cấp không gian cho cây cối.
- Lắp đặt pin năng lượng mặt trời để giảm sử dụng điện và bảo vệ môi trường.
Chọn vật liệu xây dựng thông minh:
- Ưu tiên gạch không nung, kính cách nhiệt, và sơn không chứa VOC (hợp chất hữu cơ dễ bay hơi).
- Sử dụng đồ nội thất làm từ gỗ tái chế hoặc tre.
Tận dụng không gian sống xanh:
- Bố trí khu vườn nhỏ trong nhà hoặc trên ban công.
- Tích hợp hệ thống thông gió và ánh sáng tự nhiên để tiết kiệm năng lượng.
4. Lợi ích và xu hướng phát triển tại Việt Nam
Là một xu hướng đang nở rộ mạnh mẽ trên khắp thế giới nói chung và thị trường Việt Nam nói riêng, thiết kế bền vững mang trong mình những tiềm lực phát triển mạnh mẽ đi cùng với nhiều lợi ích có thể đem lại cho người sử dụng. Một trong những lợi ích có thể kể đến là:
- Khả năng tiết kiệm chi phí lâu dài, khi các thiết kế bền vững giúp giảm chi phí năng lượng và bảo trì.
- Giúp cải thiện sức khỏe của người sử dụng với không gian sống sạch, không chứa hóa chất độc hại, thông thoáng và tràn ngập ánh sáng tự nhiên;
- Ứng dụng thiết kế bền vững là cơ hội để bạn chung tay bảo vệ môi trường, giảm rác thải, khí thải và tiêu thụ tài nguyên không tái tạo;
- Đồng thời, các thiết kế bền vững mang lại tiềm năng gia tăng giá trị bất động sản, khi những công trình xanh thường có giá trị cao và dễ thu hút người mua hơn.
Tại Việt Nam, những thiết kế nhà ở cũng đang dần chuyển mình theo xu hướng thiết kế bền vững. Nhiều dự án lớn như khu đô thị Ecopark, The Metropole Thủ Thiêm, hay các công trình xanh của nhiều công ty kiến trúc nổi tiếng đã chứng minh rằng kiến trúc bền vững không còn là khái niệm xa vời. Ngoài ra, các chương trình hỗ trợ của Chính phủ trong việc sử dụng năng lượng tái tạo, giảm thiểu khí thải carbon cũng đang khuyến khích sự phát triển của kiến trúc bền vững tại Việt Nam.
Trên thực tế, Thiết kế bền vững không chỉ là một xu hướng mà còn là trách nhiệm của ngành kiến trúc và nội thất trong việc bảo vệ môi trường và tạo nên không gian sống đổi mới, tốt đẹp hơn. Với sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và tư duy sáng tạo, các công trình bền vững mang lại lợi ích kinh tế, đồng thời đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của xã hội.
Nếu bạn đang ấp ủ ý tưởng thiết kế không gian sống thân thiện với môi trường, hãy bắt đầu từ việc áp dụng các nguyên tắc của kiến trúc bền vững.
